Татар телендәге гарәп-фарсы алынмалары
|
|
|
Мәҗаз иc. Сүзнең күчерелмә мәгънәдә йөртелүе, метафора. Бу бәеттә булган мәҗазлар гаять урынларына төшмеш. (К. Нас.)
| |
сущ. Иносказательность, образное выражение; метафора.
| |
|
Мәҗазән р. Читләтеп (әйтү), күчерелмә мәгънәле рәвештә (әйтү).
| |
н. Иносказательно; метафорически.
| |
|
Мәҗал ис. 1) Көч, җегәр. 2) Мөмкинлек. 3) Түземлек. Гашыйк булдым, тәмам бетте мәҗалем. (Г. Тук.)
| |
сущ. 1) Сила, мощь. 2) Возможность. 3) Терпение.
| |
|
Мәҗалис ис. Мәҗлис-нең к. Мәҗалистә сүзләре күбрәк ушбу нәрсәләр хакында иҗра кылыныр. (К. Нас.)
| |
сущ. мн. от мәҗлис.
| |
|
Мәҗамигъ ис. Мәҗмәгъ -нең к.
| |
сущ. мн. от мәҗмәгъ.
| |
|
Мәҗанин ис. Мәҗнүн -нең к.
| |
сущ. мн. от мәҗнүн.
| |
|
Мәҗанән р. Түләүсез, буш, тиген. Гаиләләрне мәҗанән дәва кылып мәхәббәтләренә җәлеп итмәктәләрдер. (Ш. ж.)
| |
н. Бесплатно, безвозмездно, даром.
| |
|
Мәҗари ис. Мәҗра-ның к.
| |
сущ. мн. от мәҗра.
| |
|
Мәҗбүл сф. Тумыштан булган, табигый (сыйфат яки хәл).
| |
пр. с. Врождённый, природный (качество или состояние).
| |
|
Мәҗбүр* сф. 1) Ирексезләнгән, җәберләнгән. Нигә соң сан мескен, мәҗбүр мужикларны талавыңда белә алмыйсың хәд чикләрне. (Г. Тук.) 2) Мәҗбүри.
| |
пр. с. 1) Вынужденный, принуждённый. 2) Обязательный.
| |
|
Мәҗбүриять ис. Мәҗбүрлек, чарасызлык, ирексезлек.
| |
сущ. Вынужденность.
| |
|
Мәҗбүрән р. Көчләнеп, мәҗбүр булып, ирексез рәвештә. Мартны башлап, арт тарафка кышны ташлап мәәҗбүрән... (Ш. Баб.)
| |
н. Поневоле, принудительно, вынужденно.
| |
|
Мәҗзүб сф. Тартылган (икенче бер нәрсәнең тарту куәте белән тартылган). Зыяның йөзенә әллә нинди хыялый төс вә каядыр мәҗзуб булучылык төсе чыкты. (Г. Ибр.)
| |
пр. с. Увлечённый, вдохновлённый.
| |
|
Мәҗзүм сф. 1) Киселгән. 2) Кискен уйланылган, хөкем ителгән. 3) грам. Сәкен белән укыла торган (хәреф.)
| |
пр. с. 1) Отрезанный, отсечённый. 2) Решённый, окончательно определённый. 3) грам. Буква, снабжённая знаком „сукун".
| |
|
Мәҗид с. Данлы, мактаулы.
| |
прил. Славный, прославленный.
| |
|
Мәҗлес*, мәҗлис ис. 1) Җыелыш, утырыш. 2) Аш мәҗлесе, кунакка җыелу.
| |
сущ. 1) Собрание, заседание. 2) Пирушка; пир; угощение.
| |
|
Мәҗлүб сф. 1) Тартылган. 2) Җәлеп ителгән. Сиңа бит мәәҗлүб минем куңлем, күзем. (М. Гаф.)
| |
пр. с. 1) Привлечённый, 2) Приворожённый.
| |
|
Мәҗлүбиять ис. Җәлеп ителгәнлек, тартылганлык. Бу сөбатә мәнхәсыйр мәфтүн вә мәжлубиятем. (Г. Тук.)
| |
сущ. Привлекательность; притягательность.
| |
|
Мәҗмуга ис. 1) Җыентык, альманах, журнал; хрестоматия. 2) Коллекция.
| |
сущ. 1) Сборник, альманах, журнал; хрестоматия. 2) Коллекция.
| |
|
Мәҗмуган р. Бөтенесе бердән, җыелып, бары да.
| |
н. Всецело, целиком, в общей сложности.
| |
|
Мәҗмугъ сф. Җыелган, тупланган, беркетелгән; барлык.
| |
пр. с. Собранный; совокупный, коллективный.
| |
|
Мәҗмәгъ ис. Җыела торган
урын. Мэщмэгыл эфкяре намын вирмеш идек пфикрэ" без. (Г. Тук.)
| |
сущ. Собрание, место сбора.
| |
|
Мәҗнүн сф. 1) Җенле, тиле, дивана, юләр. 2) Мәҗнүн — ял. ис. „Ләйлә вә Мәҗнүн" дигән бер дастанның каһарманы. Канап бер көнне Мәҗнүн дилфикяр ителде фәүте Ләйләдән хәбәрдар... (Дәрд.)
| |
пр. с. 1) Безумный, помешанный, сумасшедший. 2) и. с. Меджнун— герой поэмы „Лейла и Меджнун".
| |
|
Мәҗнүнанә р. Тилеләрчә, диваналарча, юләрләрчә.
| |
н. Безумно, как безумный.
| |
|
Мәҗнүниять ис. Тилелек, юләрлек, җенлелек. Бу хыяләттән кәлер, гәр кәлсә мәҗнуниятем. (Г. Тук.)
| |
сущ. Безумие, помешательство; сумасшествие.
| |
|
Мәҗра ис. Су юлы, су ага торган урын.
| |
сущ. Русло; путь, течение (воды).
| |
|
Мәҗрух сф. Яраланган, яралы, җәрәхәтле. Шулай мәҗрух күңелләр. (М. Гаф.)
| |
пр. с. Раненый, раненный.
| |
|
Мәҗәллә ис. Журнал; җыентык; китап.
| |
сущ. Журнал; сборник; книга.
| |
|
Мәҗүс ис. Айга (яки кояшка, утка, потка) табынучы.
| |
сущ. Язычник; огнепоклонник, маг.
| |
|
Мәҗүси* с. 1) Потка табыну(га бәйләнешле). 2) Потка табынучы. Эзе дә калмаган диннең, басып киткән мәҗүсиләр. (Г. Тук.)
| |
прил. 1) Языческий. 2) Огнепоклонник.
| |
|
Мәҗүсиять ис. Айга (яки кояшка, утка, потка) табынучылык.
| |
сущ. Огнепоклонство.
| |
|
Мәҗһүд сф. Көч кую, тырышлык.
| |
пр. с. Усилие, старание.
| |
|
Мәҗһүл сф. Билгесез, беленмәгән, танылмаган, мәгълүм булмаган. Тышыннан кызгану күрсәтсә дә ул, эчендә нәрсәләр ятканы мәжһүл. (Г.Тук.)
| |
пр. с. Неизвестный, неведомый; анонимный.
| |
|
Мәҗһүл фигыль ст. Төшем юнәлешендәге фигыль.
| |
сс. Глагол в страдательном залоге.
|
|
|